205:'s favourite dogs. Te Awatope sought to kill Apa as this dog was his favourite. However, when he went to where Ngati Apa had settled he was told by some people that Apa had been warned the previous evening and had already proceeded south during the night. Many generations later, Ngati Apa were not only descended from Apa Hapaitaketake, but also of Turi captain of
54:
196:
of a man called Te
Awatope. Because he limped after this incident, he was named Apa-koki (Apa with a limp). One explanation for the place name is that Apa fell to his death there. Another account says he was banished from the district after slaughtering Te Awatope's moa.
200:
Ngati Apa then found themselves living in the
Rotoaira lake district. Apa started sending parts of his tribe south to cultivate the land and have settlements ready before the whole party travelled down. However Apa did not leave until after he had eaten one of
1117:
449:
528:
184:
Ngāti Apa take their name from the ancestor Apa-hāpai-taketake, who was the son of Ruatea. Stories of Apa's deeds place the tribe's origins in the
1338:
727:
192:
as Te
Takanga-a-Apa (the place where Apa fell), so named because, according to one account, it was where Apa was kicked to the ground by the pet
1132:
345:
1255:
1122:
1137:
1112:
603:
1367:
935:
1362:
1127:
442:
732:
588:
870:
837:
1399:
1292:
799:
742:
1422:
1327:
1267:
1157:
1054:
489:
369:
1235:
1024:
962:
737:
657:
435:
1152:
1142:
685:
630:
561:
466:
1079:
905:
282:
957:
414:
386:
1521:
1169:
1089:
747:
64:
1062:
945:
910:
700:
647:
620:
571:
340:. New Zealand. Ministry for Culture and Heritage. Auckland, N.Z.: David Bateman. 2006. p. 142.
1409:
1348:
1147:
1072:
787:
117:
1473:
1205:
1039:
875:
842:
1179:
363:
1485:
1479:
1107:
974:
950:
880:
809:
782:
705:
695:
583:
576:
548:
538:
202:
1388:
1383:
1316:
1195:
1190:
940:
847:
642:
351:
341:
314:
278:
1447:
1311:
1219:
1174:
1044:
1034:
925:
920:
885:
852:
794:
775:
672:
625:
141:
129:
1427:
1029:
804:
690:
566:
494:
1164:
722:
652:
145:
133:
1282:
1245:
1012:
997:
900:
770:
680:
556:
189:
110:
1468:
1272:
1230:
1067:
1002:
829:
765:
662:
509:
149:
137:
1515:
1393:
1378:
1332:
1240:
1224:
1213:
1084:
1007:
967:
930:
915:
862:
712:
521:
484:
479:
206:
185:
17:
499:
217:
tribes. Some along the
Rangitikei River (Papawhenua's descendants) were not only of
1502:
1498:
593:
1417:
1372:
1356:
1321:
1300:
1260:
1250:
1184:
992:
717:
231:
Today Ngāti apa have many Hapū, named here are the ones still active to this day.
218:
74:
1306:
1099:
984:
814:
533:
458:
214:
121:
45:
303:
1019:
637:
615:
608:
516:
474:
222:
156:
in this district include Tini wai tara, Whangaehu, Kauangaroa, and
Parewanui.
250:
Ngāti
Hikapirau, Ngāti Rangiwaho, Ngāti Rangiwhakaturia and Ngāti Rangipakini
504:
355:
1439:
895:
598:
335:
228:
Many Ngati Apa deny any connection to the Bay Of Plenty, Putauaki area.
1452:
890:
819:
427:
270:
210:
757:
53:
153:
125:
431:
422:
193:
113:
41:
93:
304:"Ngāti Apa Area of Interest from the Deed of Settlement"
188:. To the west of Pūtauaki mountain is a place known to
171:
Ko
Whangaehu, Turakina, Rangitikei Me Oroua Ngaa Awa
1461:
1438:
1408:
1347:
1291:
1204:
1098:
1053:
983:
861:
828:
756:
671:
547:
465:
88:
80:
70:
60:
35:
337:Māori peoples of New Zealand = Ngā iwi o Aotearoa
169:Ko Taikorea, Paaraekaretu me Ruapehu Ngaa Maunga
163:
128:(traditional tribal lands) extend between the
443:
8:
1497:‡ Tribes that are located in both the
419:in Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand
450:
436:
428:
240:Ngā Āriki. Ngāti Kiriwheke and Ngāti Rātua
52:
32:
180:(Apa The Destroyer who rises before dawn)
27:Māori iwi (tribe) in Aotearoa New Zealand
173:Ko Apa Hapaitaketake Te Tangata Tuuturu
1118:Ngāti Kahungunu ki Te Whanganui-a-Orotu
381:
379:
262:
361:
176:Apa Wetewete I Te Takiritanga O Te Ata
7:
1339:Taranaki Whānui ki te Upoko o te Ika
728:Ngāti Porou ki Harataunga ki Mataora
209:Paerangi normally associated to the
1133:Ngāti Kahungunu ki Tamakinui a Rua
529:Ngāpuhi / Ngāti Kahu ki Whaingaroa
25:
144:rivers. This area is bounded by
1:
1123:Ngāti Kahungunu ki Heretaunga
1138:Ngāti Kahungunu ki Wairarapa
1113:Ngāti Kahungunu ki Te Wairoa
1538:
1363:Te Atiawa o Te Waka-a-Māui
1328:Te Atiawa ki Whakarongotai
1128:Ngāti Kahungunu ki Tamatea
1495:
1256:Te Āti Haunui-a-Pāpārangi
51:
40:
30:Māori iwi in New Zealand
1268:Te Korowai o Wainuiārua
490:Ngāti Kahu ki Whangaroa
152:in the south-east. The
148:in the north-west, and
733:Ngāti Pūkenga ki Waiau
589:Ngāti Whātua o Kaipara
423:Te Rūnanga o Ngāti Apa
368:: CS1 maint: others (
283:New Zealand Government
182:
1368:Ngāti Apa ki te Rā Tō
936:Ngāti Kea Ngāti Tuarā
800:Ngāti Korokī Kahukura
743:Ngāti Rāhiri Tumutumu
18:Ngāti Rongomaitawhiri
1158:Ngāti Te Whatuiāpiti
1153:Maungaharuru Tangitū
1143:Ngāti Rongomaiwahine
631:Ngāti Te Ata Waiohua
459:List of iwi and hapū
165:Ko Kurahaupo te Waka
1080:Te Aitanga-a-Māhaki
1073:Te Aitanga-a-Hauiti
906:Ngāti Rangiteaorere
604:Ngāti Whātua Ōrākei
118:Rangitikei District
1400:Ngāti Tūmatakōkiri
1293:Te Moana o Raukawa
1180:Heretaunga Tamatea
1025:Te Whānau-ā-Apanui
963:Ngāti Tūrangitukua
748:Ngāti Tara Tokanui
738:Ngāi Tai ki Tāmaki
658:Ngāi Tai ki Tāmaki
1509:
1508:
1063:Ngāriki Kaiputahi
946:Ngāti Rangiwewehi
648:Te Kawerau ā Maki
621:Te Ākitai Waiohua
347:978-1-86953-622-0
104:
103:
16:(Redirected from
1529:
1148:Ngāti Rakaipaaka
958:Ngāti Tūwharetoa
788:Ngāti Paretekawa
452:
445:
438:
429:
402:
401:
399:
397:
383:
374:
373:
367:
359:
332:
326:
325:
323:
321:
308:
300:
294:
293:
291:
289:
267:
100:
97:
95:
56:
33:
21:
1537:
1536:
1532:
1531:
1530:
1528:
1527:
1526:
1512:
1511:
1510:
1505:
1491:
1457:
1434:
1404:
1343:
1287:
1200:
1170:Ngāti Pāhauwera
1108:Ngāti Kahungunu
1094:
1090:Ngāi Tāmanuhiri
1049:
979:
975:Ngāti Whakahemo
951:Ngāti Rangitihi
857:
824:
810:Ngāti Hinerangi
783:Ngāti Maniapoto
752:
723:Te Patukirikiri
706:Ngāti Whanaunga
667:
653:Te Patukirikiri
577:Ngāti Whanaunga
543:
461:
456:
411:
406:
405:
395:
393:
385:
384:
377:
360:
348:
334:
333:
329:
319:
317:
306:
302:
301:
297:
287:
285:
269:
268:
264:
259:
177:
172:
170:
166:
162:
146:Whanganui River
92:
31:
28:
23:
22:
15:
12:
11:
5:
1535:
1533:
1525:
1524:
1514:
1513:
1507:
1506:
1496:
1493:
1492:
1490:
1489:
1483:
1477:
1471:
1465:
1463:
1459:
1458:
1456:
1455:
1450:
1444:
1442:
1436:
1435:
1433:
1432:
1431:
1430:
1425:
1414:
1412:
1406:
1405:
1403:
1402:
1397:
1391:
1386:
1381:
1376:
1370:
1365:
1360:
1353:
1351:
1345:
1344:
1342:
1341:
1336:
1330:
1325:
1319:
1317:Ngāti Kauwhata
1314:
1309:
1304:
1297:
1295:
1289:
1288:
1286:
1285:
1280:
1275:
1270:
1265:
1264:
1263:
1253:
1248:
1243:
1238:
1233:
1228:
1222:
1217:
1210:
1208:
1202:
1201:
1199:
1198:
1196:Ngāi Te Ohuake
1193:
1191:Ngāti Ranginui
1188:
1182:
1177:
1172:
1167:
1162:
1161:
1160:
1155:
1150:
1145:
1140:
1135:
1130:
1125:
1120:
1115:
1104:
1102:
1096:
1095:
1093:
1092:
1087:
1082:
1077:
1076:
1075:
1065:
1059:
1057:
1055:Te Tai Rāwhiti
1051:
1050:
1048:
1047:
1042:
1037:
1032:
1027:
1022:
1017:
1016:
1015:
1005:
1000:
995:
989:
987:
981:
980:
978:
977:
972:
971:
970:
965:
955:
954:
953:
948:
943:
941:Ngāti Rongomai
938:
933:
928:
923:
918:
913:
911:Ngāti Tarāwhai
908:
903:
893:
888:
883:
878:
873:
867:
865:
859:
858:
856:
855:
850:
848:Ngāti Ranginui
845:
840:
834:
832:
830:Tauranga Moana
826:
825:
823:
822:
817:
812:
807:
802:
797:
792:
791:
790:
780:
779:
778:
773:
766:Waikato Tainui
762:
760:
754:
753:
751:
750:
745:
740:
735:
730:
725:
720:
715:
710:
709:
708:
703:
701:Ngāti Tamaterā
698:
693:
688:
677:
675:
669:
668:
666:
665:
663:Waikato Tainui
660:
655:
650:
645:
643:Ngāti Manuhiri
640:
635:
634:
633:
628:
623:
613:
612:
611:
606:
601:
596:
591:
581:
580:
579:
574:
572:Ngāti Tamaterā
569:
564:
553:
551:
545:
544:
542:
541:
536:
531:
526:
525:
524:
514:
513:
512:
507:
502:
497:
492:
487:
482:
471:
469:
467:Te Tai Tokerau
463:
462:
457:
455:
454:
447:
440:
432:
426:
425:
420:
410:
409:External links
407:
404:
403:
375:
346:
327:
315:Te Puni Kōkiri
295:
279:Te Puni Kōkiri
261:
260:
258:
255:
254:
253:
252:
251:
243:
242:
241:
221:, but also of
161:
158:
150:Manawatū River
102:
101:
90:
86:
85:
82:
78:
77:
72:
68:
67:
62:
58:
57:
49:
48:
38:
37:
29:
26:
24:
14:
13:
10:
9:
6:
4:
3:
2:
1534:
1523:
1520:
1519:
1517:
1504:
1500:
1494:
1487:
1484:
1481:
1478:
1475:
1474:Ngāti Ākarana
1472:
1470:
1467:
1466:
1464:
1460:
1454:
1451:
1449:
1448:Ngāti Mutunga
1446:
1445:
1443:
1441:
1437:
1429:
1426:
1424:
1421:
1420:
1419:
1416:
1415:
1413:
1411:
1407:
1401:
1398:
1395:
1392:
1390:
1387:
1385:
1382:
1380:
1377:
1374:
1371:
1369:
1366:
1364:
1361:
1358:
1355:
1354:
1352:
1350:
1346:
1340:
1337:
1334:
1331:
1329:
1326:
1323:
1320:
1318:
1315:
1313:
1312:Ngāti Raukawa
1310:
1308:
1305:
1302:
1299:
1298:
1296:
1294:
1290:
1284:
1281:
1279:
1276:
1274:
1271:
1269:
1266:
1262:
1259:
1258:
1257:
1254:
1252:
1249:
1247:
1244:
1242:
1239:
1237:
1234:
1232:
1229:
1226:
1223:
1221:
1220:Ngāti Mutunga
1218:
1215:
1212:
1211:
1209:
1207:
1203:
1197:
1194:
1192:
1189:
1186:
1183:
1181:
1178:
1176:
1175:Ngāti Hineuru
1173:
1171:
1168:
1166:
1163:
1159:
1156:
1154:
1151:
1149:
1146:
1144:
1141:
1139:
1136:
1134:
1131:
1129:
1126:
1124:
1121:
1119:
1116:
1114:
1111:
1110:
1109:
1106:
1105:
1103:
1101:
1097:
1091:
1088:
1086:
1085:Rongowhakaata
1083:
1081:
1078:
1074:
1071:
1070:
1069:
1066:
1064:
1061:
1060:
1058:
1056:
1052:
1046:
1045:Ngāi Te Rangi
1043:
1041:
1040:Ngāti Pūkenga
1038:
1036:
1035:Ngāti Ruapani
1033:
1031:
1028:
1026:
1023:
1021:
1018:
1014:
1011:
1010:
1009:
1006:
1004:
1001:
999:
996:
994:
991:
990:
988:
986:
982:
976:
973:
969:
966:
964:
961:
960:
959:
956:
952:
949:
947:
944:
942:
939:
937:
934:
932:
929:
927:
926:Ngāti Whakaue
924:
922:
921:Uenuku-Kōpako
919:
917:
914:
912:
909:
907:
904:
902:
899:
898:
897:
894:
892:
889:
887:
886:Ngāti Huarere
884:
882:
879:
877:
876:Ngāti Pūkenga
874:
872:
871:Waitaha-a-Hei
869:
868:
866:
864:
860:
854:
853:Ngāi Te Rangi
851:
849:
846:
844:
843:Ngāti Pūkenga
841:
839:
838:Waitaha-a-Hei
836:
835:
833:
831:
827:
821:
818:
816:
813:
811:
808:
806:
803:
801:
798:
796:
795:Ngāti Raukawa
793:
789:
786:
785:
784:
781:
777:
776:Ngāti Te Wehi
774:
772:
769:
768:
767:
764:
763:
761:
759:
755:
749:
746:
744:
741:
739:
736:
734:
731:
729:
726:
724:
721:
719:
716:
714:
711:
707:
704:
702:
699:
697:
694:
692:
689:
687:
684:
683:
682:
679:
678:
676:
674:
670:
664:
661:
659:
656:
654:
651:
649:
646:
644:
641:
639:
636:
632:
629:
627:
626:Ngāti Tamaoho
624:
622:
619:
618:
617:
614:
610:
607:
605:
602:
600:
597:
595:
592:
590:
587:
586:
585:
582:
578:
575:
573:
570:
568:
565:
563:
560:
559:
558:
555:
554:
552:
550:
546:
540:
537:
535:
532:
530:
527:
523:
520:
519:
518:
515:
511:
508:
506:
503:
501:
498:
496:
493:
491:
488:
486:
483:
481:
478:
477:
476:
473:
472:
470:
468:
464:
460:
453:
448:
446:
441:
439:
434:
433:
430:
424:
421:
418:
417:
413:
412:
408:
392:
391:teara.govt.nz
388:
382:
380:
376:
371:
365:
357:
353:
349:
343:
339:
338:
331:
328:
316:
312:
305:
299:
296:
284:
280:
276:
272:
266:
263:
256:
249:
248:
247:
244:
239:
238:
237:
234:
233:
232:
229:
226:
224:
220:
216:
212:
208:
204:
198:
195:
191:
187:
186:Bay of Plenty
181:
178:
174:
167:
159:
157:
155:
151:
147:
143:
139:
135:
131:
127:
123:
119:
115:
112:
108:
99:
91:
87:
83:
79:
76:
73:
69:
66:
63:
61:Rohe (region)
59:
55:
50:
47:
43:
39:
34:
19:
1503:South Island
1486:Ngāti Rānana
1482:(Wellington)
1480:Ngāti Pōneke
1283:Ngāti Hauiti
1277:
1246:Ngāti Ruanui
1013:Te Ūpokorehe
998:Ngāti Manawa
901:Ngāti Pikiao
881:Ngāti Mākino
771:Ngāti Mahuta
696:Ngāti Rongoū
594:Te Uri-o-Hau
584:Ngāti Whātua
539:Ngāti Whātua
415:
396:11 September
394:. Retrieved
390:
336:
330:
320:11 September
318:. Retrieved
310:
307:(JPG, 268KB)
298:
286:. Retrieved
274:
265:
245:
235:
230:
227:
199:
183:
179:
175:
168:
164:
106:
105:
71:Waka (canoe)
1469:Urban Māori
1389:Ngāti Kōata
1384:Ngāti Rārua
1273:Ngāti Rangi
1068:Ngāti Porou
1003:Ngāti Whare
510:Ngāi Takoto
387:"Ngāti Apa"
311:tkm.govt.nz
275:tkm.govt.nz
215:Ngāti Rangi
122:New Zealand
116:(tribe) in
44:(tribe) in
1476:(Auckland)
1428:Kāti Māmoe
1410:Waipounamu
1394:Ngāti Tama
1379:Ngāti Kuia
1349:Te Tau Ihu
1333:Te Āti Awa
1241:Ngāruahine
1236:Ngāti Maru
1225:Te Āti Awa
1214:Ngāti Tama
1030:Ngāi Tūhoe
1008:Whakatōhea
968:Ngāti Hotu
931:Ngāti Tahu
916:Tūhourangi
863:Arawa Waka
805:Ngāti Hauā
713:Ngāti Hako
691:Ngāti Pāoa
686:Ngāti Maru
616:Te Waiohua
567:Ngāti Pāoa
562:Ngāti Maru
522:Ngāti Hine
495:Ngāti Kurī
485:Ngāti Kahu
480:Te Aupōuri
475:Muriwhenua
257:References
223:Matahourua
203:Te Awatope
142:Rangitīkei
130:Mangawhero
81:Population
1522:Ngāti Apa
1418:Ngāi Tahu
1373:Rangitāne
1357:Ngāti Toa
1322:Ngāti Toa
1301:Rangitāne
1278:Ngāti Apa
1261:Ngāti Hau
1251:Ngā Rauru
1185:Rangitāne
1165:Te Wairoa
993:Ngāti Awa
718:Ngāti Hei
681:Marutūāhu
557:Marutūāhu
505:Te Rarawa
416:Ngāti Apa
364:cite book
246:Whangaehu
219:Kurahaupō
134:Whangaehu
107:Ngāti Apa
75:Kurahaupō
36:Ngāti Apa
1516:Category
1488:(London)
1307:Muaūpoko
1231:Taranaki
1100:Tākitimu
985:Mātaatua
896:Te Arawa
815:Pouākani
599:Te Roroa
534:Ngātiwai
356:85851308
236:Turakina
138:Turakina
94:ngatiapa
65:Manawatu
46:Māoridom
1453:Moriori
1423:Waitaha
1206:Hauāuru
1020:Ngāitai
891:Tapuika
820:Rereahu
673:Hauraki
638:Ngā Oho
609:Te Taoū
517:Ngāpuhi
500:Te Pātū
288:2 March
211:Āti Hau
160:History
89:Website
1440:Rēkohu
758:Tainui
549:Tāmaki
354:
344:
271:"Rohe"
124:. Its
1499:North
1462:Other
207:Aotea
190:Māori
154:marae
111:Māori
109:is a
1501:and
398:2016
370:link
352:OCLC
342:ISBN
322:2016
290:2016
213:and
140:and
126:rohe
96:.iwi
84:3021
194:moa
120:of
114:iwi
98:.nz
42:Iwi
1518::
389:.
378:^
366:}}
362:{{
350:.
313:.
309:.
281:,
277:.
273:.
225:.
136:,
132:,
1396:‡
1375:‡
1359:‡
1335:‡
1324:‡
1303:‡
1227:‡
1216:‡
1187:‡
451:e
444:t
437:v
400:.
372:)
358:.
324:.
292:.
20:)
Text is available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike License. Additional terms may apply.