Knowledge (XXG)

Ngāti Ruanui

Source 📝

54: 500: 297:
determined that the Crown had acted unfairly in its conflict with Ngāti Ruanui. A settlement between the New Zealand Government and Ngāti Ruanui was reached in 2001, which was passed into law in 2003. In summary:
279:
settlers the iwi was known as 'Ngāti Ruin-Ruin Us' for the effectiveness of their attacks. But within a few years, Ngāti Ruanui had lost most of its land, displacing more Māori from their traditional lands.
309:
The Government acknowledged cultural association of Ngāti Ruanui with geographical areas in Taranaki, and will consult with the iwi regarding relevant uses within designated areas
218:. Ngāti Ruanui had no defence against the invaders armed with muskets, and many Ngāti Ruanui people were captured as slaves. Others were simply displaced by continuing warfare. 271:
In retaliation, in 1865 and 1866, Crown troops invaded south Taranaki, destroying fortifications and villages. In 1868, notable resistance was provided by the tribal leader
504: 226:
Even amidst tribal warfare, Ngāti Ruanui managed to build a successful society. Agriculture provided a stable economy. Ngāti Ruanui workers were employed as labourers in
376: 1445: 777: 526: 856: 530: 1666: 1055: 1460: 622: 1583: 155:
Ruanui is acknowledged as the eponymous ancestor of the iwi. He was the son of Uenuku-puanake and Tāneroroa. Uenuku came from the
1450: 1465: 1440: 401: 931: 252:
engaged in battle with the British Crown, Ngāti Ruanui sent fighters to support them. At least 10 members of Ngāti Ruanui and
561: 1695: 1263: 1690: 1455: 770: 1060: 916: 1198: 1165: 1727: 1620: 1127: 1070: 1750: 1655: 1595: 1485: 1382: 817: 646: 328:
manages the assets of the iwi, and represents the iwi in political consultations with the New Zealand Government.
161: 692: 1849: 1563: 1352: 1290: 1065: 985: 763: 352: 302:
The New Zealand Government issued a formal apology to Ngāti Ruanui for the actions of Crown troops during the
165: 138:. In the 2006 census, 7,035 people claimed affiliation to the iwi. However, most members now live outside the 1480: 1470: 1013: 958: 889: 794: 380: 534: 1407: 1233: 336: 312:
Four areas of significance to Ngāti Ruanui, totalling approximately 10 hectares, were returned to the iwi.
1285: 437: 1497: 1417: 1075: 1390: 1273: 1238: 1028: 975: 948: 899: 480: 449: 372: 617:. New Zealand. Ministry for Culture and Heritage. Auckland, N.Z.: David Bateman. 2006. p. 183. 164:(although this is contested among mātauranga Māori historians), while Tāneroroa was the daughter of 1737: 1676: 1475: 1400: 1115: 672: 407: 303: 1801: 1533: 1367: 1203: 1170: 1507: 640: 578: 368: 261: 257: 1813: 1807: 1435: 1302: 1278: 1208: 1137: 1110: 1033: 1023: 911: 904: 876: 866: 211: 1854: 1716: 1711: 1644: 1523: 1518: 1268: 1175: 970: 628: 618: 586: 570: 294: 1775: 1639: 1547: 1502: 1372: 1362: 1253: 1248: 1213: 1180: 1122: 1103: 1000: 953: 594: 467: 443: 243: 1755: 1357: 1132: 1018: 894: 822: 1492: 1050: 980: 461: 413: 265: 248:
Ngāti Ruanui were wary of European settlers and their desire for more land. In 1860, when
131: 64: 1610: 1340: 1325: 1228: 1098: 1008: 884: 124: 1796: 1600: 1558: 1395: 1330: 1157: 1093: 990: 837: 455: 419: 356: 183: 179: 86: 1843: 1721: 1706: 1660: 1568: 1552: 1541: 1412: 1335: 1295: 1258: 1243: 1190: 1040: 849: 812: 807: 718: 425: 364: 360: 272: 253: 215: 175: 170: 82: 827: 1830: 1826: 921: 276: 231: 227: 1745: 1700: 1684: 1649: 1628: 1605: 1588: 1578: 1512: 1320: 1045: 207: 74: 1634: 1427: 1312: 1142: 861: 786: 431: 199: 195: 157: 135: 78: 45: 1347: 965: 943: 936: 844: 802: 344: 325: 249: 590: 574: 832: 632: 348: 17: 1767: 598: 1223: 926: 612: 340: 661:
The New Zealand Wars and the Victorian Interpretation of Racial Conflict
582: 556: 198:
during the 19th century. In 1816, the iwi was invaded from the north by
1780: 1218: 1147: 755: 203: 53: 1085: 206:. Over the next few decades, Ngāti Ruanui would come under attack by 139: 759: 127: 41: 750: 105: 275:
against Crown troops approaching from the south. Amongst
673:"Deed of Settlement between the Crown and Ngati Ruanui" 557:"Maori Casualties of the First Taranaki War, 1860–61" 503:. Statistics New Zealand. 2007-04-04. Archived from 1789: 1766: 1736: 1675: 1619: 1532: 1426: 1381: 1311: 1189: 1156: 1084: 999: 875: 793: 100: 92: 70: 60: 35: 614:Māori peoples of New Zealand = Ngā iwi o Aotearoa 501:"2006 Census – QuickStats About Māori (revised)" 182:. Over time, Ruanui’s descendants spread across 339:is the radio station of Ngāti Ruanui and other 771: 8: 1825:‡ Tribes that are located in both the 778: 764: 756: 52: 32: 27:Māori iwi (tribe) in Aotearoa New Zealand 1446:Ngāti Kahungunu ki Te Whanganui-a-Orotu 531:Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand 492: 638: 324:is the governing body of the iwi. The 306:, and for subsequent land confiscation 194:Ngāti Ruanui was heavily involved in 7: 1667:Taranaki Whānui ki te Upoko o te Ika 1056:Ngāti Porou ki Harataunga ki Mataora 383:campus in 1993. It is available on 178:, but eventually settled along the 1461:Ngāti Kahungunu ki Tamakinui a Rua 857:Ngāpuhi / Ngāti Kahu ki Whaingaroa 25: 751:Te Rūnanga o Ngāti Ruanui website 174:canoe. Turi originally landed in 168:, who came to New Zealand on the 260:, mostly during the defense of 562:Records of the Auckland Museum 1: 1451:Ngāti Kahungunu ki Heretaunga 1466:Ngāti Kahungunu ki Wairarapa 1441:Ngāti Kahungunu ki Te Wairoa 264:on 28 March 1860, including 728:. Māori Media Network. 2007 130:traditionally based in the 1871: 1691:Te Atiawa o Te Waka-a-Māui 1656:Te Atiawa ki Whakarongotai 1456:Ngāti Kahungunu ki Tamatea 399: 379:in 1992, and moved to the 268:, chief of Tāngahoe hapū. 241: 1823: 1584:Te Āti Haunui-a-Pāpārangi 525:Sole, Tony (2006-12-21). 322:Te Rūnanga o Ngāti Ruanui 51: 40: 693:"Te Korimako O Taranaki" 555:Prickett, Nigel (2005). 222:Early social development 30:Māori iwi in New Zealand 1596:Te Korowai o Wainuiārua 818:Ngāti Kahu ki Whangaroa 234:were eagerly embraced. 1061:Ngāti Pūkenga ki Waiau 917:Ngāti Whātua o Kaipara 645:: CS1 maint: others ( 337:Te Korimako O Taranaki 1696:Ngāti Apa ki te Rā Tō 1264:Ngāti Kea Ngāti Tuarā 1128:Ngāti Korokī Kahukura 1071:Ngāti Rāhiri Tumutumu 438:Wiremu Hukunui Manaia 1486:Ngāti Te Whatuiāpiti 1481:Maungaharuru Tangitū 1471:Ngāti Rongomaiwahine 959:Ngāti Te Ata Waiohua 787:List of iwi and hapū 719:"Iwi Radio Coverage" 450:Tamati Hone Oraukawa 377:Taranaki Polytechnic 371:. It started at the 1408:Te Aitanga-a-Māhaki 1401:Te Aitanga-a-Hauiti 1234:Ngāti Rangiteaorere 932:Ngāti Whātua Ōrākei 408:Te Manihera Poutama 402:Ngāti Ruanui people 1728:Ngāti Tūmatakōkiri 1621:Te Moana o Raukawa 1508:Heretaunga Tamatea 1353:Te Whānau-ā-Apanui 1291:Ngāti Tūrangitukua 1076:Ngāti Tara Tokanui 1066:Ngāi Tai ki Tāmaki 986:Ngāi Tai ki Tāmaki 289:Deed of Settlement 284:Ngāti Ruanui today 258:First Taranaki War 202:warriors carrying 1837: 1836: 1391:Ngāriki Kaiputahi 1274:Ngāti Rangiwewehi 976:Te Kawerau ā Maki 949:Te Ākitai Waiohua 624:978-1-86953-622-0 481:List of Māori iwi 392:across Taranaki. 295:Waitangi Tribunal 140:traditional areas 118: 117: 16:(Redirected from 1862: 1476:Ngāti Rakaipaaka 1286:Ngāti Tūwharetoa 1116:Ngāti Paretekawa 780: 773: 766: 757: 738: 737: 735: 733: 726:maorimedia.co.nz 723: 715: 709: 708: 706: 704: 689: 683: 682: 680: 679: 669: 663: 657: 651: 650: 644: 636: 609: 603: 602: 552: 546: 545: 543: 542: 533:. Archived from 522: 516: 515: 513: 512: 497: 468:Claudette Hauiti 444:Sophia Hinerangi 426:Riwha Tītokowaru 391: 390: 387: 369:Ngā Rauru Kītahi 256:died during the 244:New Zealand Wars 238:New Zealand Wars 230:. Education and 114: 111: 109: 107: 56: 33: 21: 1870: 1869: 1865: 1864: 1863: 1861: 1860: 1859: 1840: 1839: 1838: 1833: 1819: 1785: 1762: 1732: 1671: 1615: 1528: 1498:Ngāti Pāhauwera 1436:Ngāti Kahungunu 1422: 1418:Ngāi Tāmanuhiri 1377: 1307: 1303:Ngāti Whakahemo 1279:Ngāti Rangitihi 1185: 1152: 1138:Ngāti Hinerangi 1111:Ngāti Maniapoto 1080: 1051:Te Patukirikiri 1034:Ngāti Whanaunga 995: 981:Te Patukirikiri 905:Ngāti Whanaunga 871: 789: 784: 747: 742: 741: 731: 729: 721: 717: 716: 712: 702: 700: 691: 690: 686: 677: 675: 671: 670: 666: 658: 654: 637: 625: 611: 610: 606: 554: 553: 549: 540: 538: 524: 523: 519: 510: 508: 499: 498: 494: 489: 477: 462:Dalvanius Prime 452:(fl. 1848–1869) 414:Te Rei Hanataua 404: 400:Main category: 398: 388: 385: 384: 343:iwi, including 341:Taranaki region 334: 319: 291: 286: 266:Te Rei Hanataua 246: 240: 224: 192: 153: 148: 104: 31: 28: 23: 22: 15: 12: 11: 5: 1868: 1866: 1858: 1857: 1852: 1842: 1841: 1835: 1834: 1824: 1821: 1820: 1818: 1817: 1811: 1805: 1799: 1793: 1791: 1787: 1786: 1784: 1783: 1778: 1772: 1770: 1764: 1763: 1761: 1760: 1759: 1758: 1753: 1742: 1740: 1734: 1733: 1731: 1730: 1725: 1719: 1714: 1709: 1704: 1698: 1693: 1688: 1681: 1679: 1673: 1672: 1670: 1669: 1664: 1658: 1653: 1647: 1645:Ngāti Kauwhata 1642: 1637: 1632: 1625: 1623: 1617: 1616: 1614: 1613: 1608: 1603: 1598: 1593: 1592: 1591: 1581: 1576: 1571: 1566: 1561: 1556: 1550: 1545: 1538: 1536: 1530: 1529: 1527: 1526: 1524:Ngāi Te Ohuake 1521: 1519:Ngāti Ranginui 1516: 1510: 1505: 1500: 1495: 1490: 1489: 1488: 1483: 1478: 1473: 1468: 1463: 1458: 1453: 1448: 1443: 1432: 1430: 1424: 1423: 1421: 1420: 1415: 1410: 1405: 1404: 1403: 1393: 1387: 1385: 1383:Te Tai Rāwhiti 1379: 1378: 1376: 1375: 1370: 1365: 1360: 1355: 1350: 1345: 1344: 1343: 1333: 1328: 1323: 1317: 1315: 1309: 1308: 1306: 1305: 1300: 1299: 1298: 1293: 1283: 1282: 1281: 1276: 1271: 1269:Ngāti Rongomai 1266: 1261: 1256: 1251: 1246: 1241: 1239:Ngāti Tarāwhai 1236: 1231: 1221: 1216: 1211: 1206: 1201: 1195: 1193: 1187: 1186: 1184: 1183: 1178: 1176:Ngāti Ranginui 1173: 1168: 1162: 1160: 1158:Tauranga Moana 1154: 1153: 1151: 1150: 1145: 1140: 1135: 1130: 1125: 1120: 1119: 1118: 1108: 1107: 1106: 1101: 1094:Waikato Tainui 1090: 1088: 1082: 1081: 1079: 1078: 1073: 1068: 1063: 1058: 1053: 1048: 1043: 1038: 1037: 1036: 1031: 1029:Ngāti Tamaterā 1026: 1021: 1016: 1005: 1003: 997: 996: 994: 993: 991:Waikato Tainui 988: 983: 978: 973: 971:Ngāti Manuhiri 968: 963: 962: 961: 956: 951: 941: 940: 939: 934: 929: 924: 919: 909: 908: 907: 902: 900:Ngāti Tamaterā 897: 892: 881: 879: 873: 872: 870: 869: 864: 859: 854: 853: 852: 842: 841: 840: 835: 830: 825: 820: 815: 810: 799: 797: 795:Te Tai Tokerau 791: 790: 785: 783: 782: 775: 768: 760: 754: 753: 746: 745:External links 743: 740: 739: 710: 699:. Yellow Group 684: 664: 659:James Belich, 652: 623: 604: 547: 527:"Ngāti Ruanui" 517: 491: 490: 488: 485: 484: 483: 476: 473: 472: 471: 465: 459: 456:Darcy Nicholas 453: 447: 441: 435: 429: 423: 420:Ngawaka Taurua 417: 411: 397: 396:Notable people 394: 333: 330: 318: 317:Administration 315: 314: 313: 310: 307: 290: 287: 285: 282: 242:Main article: 239: 236: 223: 220: 216:Waikato tribes 191: 188: 184:south Taranaki 152: 149: 147: 144: 116: 115: 102: 98: 97: 94: 90: 89: 87:Te Rangiuamutu 72: 68: 67: 62: 58: 57: 49: 48: 38: 37: 29: 26: 24: 14: 13: 10: 9: 6: 4: 3: 2: 1867: 1856: 1853: 1851: 1848: 1847: 1845: 1832: 1828: 1822: 1815: 1812: 1809: 1806: 1803: 1802:Ngāti Ākarana 1800: 1798: 1795: 1794: 1792: 1788: 1782: 1779: 1777: 1776:Ngāti Mutunga 1774: 1773: 1771: 1769: 1765: 1757: 1754: 1752: 1749: 1748: 1747: 1744: 1743: 1741: 1739: 1735: 1729: 1726: 1723: 1720: 1718: 1715: 1713: 1710: 1708: 1705: 1702: 1699: 1697: 1694: 1692: 1689: 1686: 1683: 1682: 1680: 1678: 1674: 1668: 1665: 1662: 1659: 1657: 1654: 1651: 1648: 1646: 1643: 1641: 1640:Ngāti Raukawa 1638: 1636: 1633: 1630: 1627: 1626: 1624: 1622: 1618: 1612: 1609: 1607: 1604: 1602: 1599: 1597: 1594: 1590: 1587: 1586: 1585: 1582: 1580: 1577: 1575: 1572: 1570: 1567: 1565: 1562: 1560: 1557: 1554: 1551: 1549: 1548:Ngāti Mutunga 1546: 1543: 1540: 1539: 1537: 1535: 1531: 1525: 1522: 1520: 1517: 1514: 1511: 1509: 1506: 1504: 1503:Ngāti Hineuru 1501: 1499: 1496: 1494: 1491: 1487: 1484: 1482: 1479: 1477: 1474: 1472: 1469: 1467: 1464: 1462: 1459: 1457: 1454: 1452: 1449: 1447: 1444: 1442: 1439: 1438: 1437: 1434: 1433: 1431: 1429: 1425: 1419: 1416: 1414: 1413:Rongowhakaata 1411: 1409: 1406: 1402: 1399: 1398: 1397: 1394: 1392: 1389: 1388: 1386: 1384: 1380: 1374: 1373:Ngāi Te Rangi 1371: 1369: 1368:Ngāti Pūkenga 1366: 1364: 1363:Ngāti Ruapani 1361: 1359: 1356: 1354: 1351: 1349: 1346: 1342: 1339: 1338: 1337: 1334: 1332: 1329: 1327: 1324: 1322: 1319: 1318: 1316: 1314: 1310: 1304: 1301: 1297: 1294: 1292: 1289: 1288: 1287: 1284: 1280: 1277: 1275: 1272: 1270: 1267: 1265: 1262: 1260: 1257: 1255: 1254:Ngāti Whakaue 1252: 1250: 1249:Uenuku-Kōpako 1247: 1245: 1242: 1240: 1237: 1235: 1232: 1230: 1227: 1226: 1225: 1222: 1220: 1217: 1215: 1214:Ngāti Huarere 1212: 1210: 1207: 1205: 1204:Ngāti Pūkenga 1202: 1200: 1199:Waitaha-a-Hei 1197: 1196: 1194: 1192: 1188: 1182: 1181:Ngāi Te Rangi 1179: 1177: 1174: 1172: 1171:Ngāti Pūkenga 1169: 1167: 1166:Waitaha-a-Hei 1164: 1163: 1161: 1159: 1155: 1149: 1146: 1144: 1141: 1139: 1136: 1134: 1131: 1129: 1126: 1124: 1123:Ngāti Raukawa 1121: 1117: 1114: 1113: 1112: 1109: 1105: 1104:Ngāti Te Wehi 1102: 1100: 1097: 1096: 1095: 1092: 1091: 1089: 1087: 1083: 1077: 1074: 1072: 1069: 1067: 1064: 1062: 1059: 1057: 1054: 1052: 1049: 1047: 1044: 1042: 1039: 1035: 1032: 1030: 1027: 1025: 1022: 1020: 1017: 1015: 1012: 1011: 1010: 1007: 1006: 1004: 1002: 998: 992: 989: 987: 984: 982: 979: 977: 974: 972: 969: 967: 964: 960: 957: 955: 954:Ngāti Tamaoho 952: 950: 947: 946: 945: 942: 938: 935: 933: 930: 928: 925: 923: 920: 918: 915: 914: 913: 910: 906: 903: 901: 898: 896: 893: 891: 888: 887: 886: 883: 882: 880: 878: 874: 868: 865: 863: 860: 858: 855: 851: 848: 847: 846: 843: 839: 836: 834: 831: 829: 826: 824: 821: 819: 816: 814: 811: 809: 806: 805: 804: 801: 800: 798: 796: 792: 788: 781: 776: 774: 769: 767: 762: 761: 758: 752: 749: 748: 744: 727: 720: 714: 711: 698: 694: 688: 685: 674: 668: 665: 662: 656: 653: 648: 642: 634: 630: 626: 620: 616: 615: 608: 605: 600: 596: 592: 588: 584: 580: 576: 572: 568: 564: 563: 558: 551: 548: 537:on 2007-05-01 536: 532: 528: 521: 518: 507:on 2007-09-28 506: 502: 496: 493: 486: 482: 479: 478: 474: 469: 466: 463: 460: 457: 454: 451: 448: 445: 442: 439: 436: 433: 430: 427: 424: 421: 418: 415: 412: 409: 406: 405: 403: 395: 393: 382: 378: 374: 370: 366: 362: 361:Ngāti Mutunga 358: 354: 350: 346: 342: 338: 332:Radio station 331: 329: 327: 323: 316: 311: 308: 305: 304:Taranaki Wars 301: 300: 299: 296: 293:In 1996, the 288: 283: 281: 278: 274: 269: 267: 263: 259: 255: 251: 245: 237: 235: 233: 229: 221: 219: 217: 213: 209: 205: 201: 197: 189: 187: 185: 181: 177: 176:Aotea Harbour 173: 172: 167: 163: 160: 159: 151:Early history 150: 145: 143: 141: 137: 133: 129: 126: 122: 113: 103: 99: 95: 91: 88: 84: 80: 76: 73: 69: 66: 63: 61:Rohe (region) 59: 55: 50: 47: 43: 39: 34: 19: 1850:Ngāti Ruanui 1831:South Island 1814:Ngāti Rānana 1810:(Wellington) 1808:Ngāti Pōneke 1611:Ngāti Hauiti 1574:Ngāti Ruanui 1573: 1341:Te Ūpokorehe 1326:Ngāti Manawa 1229:Ngāti Pikiao 1209:Ngāti Mākino 1099:Ngāti Mahuta 1024:Ngāti Rongoū 922:Te Uri-o-Hau 912:Ngāti Whātua 867:Ngāti Whātua 730:. Retrieved 725: 713: 701:. Retrieved 696: 687: 676:. Retrieved 667: 660: 655: 613: 607: 566: 560: 550: 539:. Retrieved 535:the original 520: 509:. Retrieved 505:the original 495: 335: 321: 320: 292: 277:New Plymouth 270: 247: 232:Christianity 228:New Plymouth 225: 212:Ngāti Whātua 193: 169: 156: 154: 142:of the iwi. 121:Ngāti Ruanui 120: 119: 71:Waka (canoe) 36:Ngāti Ruanui 18:Ngāti Tūpito 1797:Urban Māori 1717:Ngāti Kōata 1712:Ngāti Rārua 1601:Ngāti Rangi 1396:Ngāti Porou 1331:Ngāti Whare 838:Ngāi Takoto 464:(1948–2002) 446:(1834–1911) 432:Hone Pihama 428:(1823–1888) 196:tribal wars 190:Musket Wars 180:Pātea River 136:New Zealand 44:(tribe) in 1844:Categories 1804:(Auckland) 1756:Kāti Māmoe 1738:Waipounamu 1722:Ngāti Tama 1707:Ngāti Kuia 1677:Te Tau Ihu 1661:Te Āti Awa 1569:Ngāruahine 1564:Ngāti Maru 1553:Te Āti Awa 1542:Ngāti Tama 1358:Ngāi Tūhoe 1336:Whakatōhea 1296:Ngāti Hotu 1259:Ngāti Tahu 1244:Tūhourangi 1191:Arawa Waka 1133:Ngāti Hauā 1041:Ngāti Hako 1019:Ngāti Pāoa 1014:Ngāti Maru 944:Te Waiohua 895:Ngāti Pāoa 890:Ngāti Maru 850:Ngāti Hine 823:Ngāti Kurī 813:Ngāti Kahu 808:Te Aupōuri 803:Muriwhenua 678:2007-04-10 569:: 81–124. 541:2007-04-10 511:2007-05-25 487:References 375:campus of 373:Bell Block 365:Ngāruahine 353:Ngāti Maru 345:Ngāti Tama 273:Tītokowaru 254:Ngāruahine 250:Te Āti Awa 134:region of 93:Population 1746:Ngāi Tahu 1701:Rangitāne 1685:Ngāti Toa 1650:Ngāti Toa 1629:Rangitāne 1606:Ngāti Apa 1589:Ngāti Hau 1579:Ngā Rauru 1513:Rangitāne 1493:Te Wairoa 1321:Ngāti Awa 1046:Ngāti Hei 1009:Marutūāhu 885:Marutūāhu 833:Te Rarawa 641:cite book 599:Q58623348 591:813616666 575:1174-9202 381:Spotswood 349:Te Atiawa 208:Ngāti Toa 75:Kurahaupō 1855:Taranaki 1816:(London) 1635:Muaūpoko 1559:Taranaki 1428:Tākitimu 1313:Mātaatua 1224:Te Arawa 1143:Pouākani 927:Te Roroa 862:Ngātiwai 633:85851308 595:Wikidata 583:42905879 475:See also 470:(1961- ) 458:(1945- ) 440:( -1892) 434:( -1890) 422:( -1888) 416:( -1860) 410:( -1847) 357:Taranaki 214:and the 200:Ngā Puhi 158:Tākitimu 132:Taranaki 79:Tākitimu 65:Taranaki 46:Māoridom 1781:Moriori 1751:Waitaha 1534:Hauāuru 1348:Ngāitai 1219:Tapuika 1148:Rereahu 1001:Hauraki 966:Ngā Oho 937:Te Taoū 845:Ngāpuhi 828:Te Pātū 732:14 June 703:14 June 326:Rūnanga 262:Waireka 204:muskets 146:History 108:.ruanui 101:Website 1768:Rēkohu 1086:Tainui 877:Tāmaki 631:  621:  597:  589:  581:  573:  1827:North 1790:Other 722:(PDF) 697:Finda 579:JSTOR 171:Aotea 162:canoe 125:Māori 123:is a 96:7,035 83:Aotea 1829:and 734:2015 705:2015 647:link 629:OCLC 619:ISBN 587:OCLC 571:ISSN 386:94.8 166:Turi 128:iwi 112:.nz 110:.co 106:www 42:Iwi 1846:: 724:. 695:. 643:}} 639:{{ 627:. 593:. 585:. 577:. 567:42 565:. 559:. 529:. 389:FM 367:, 363:, 359:, 355:, 351:, 347:, 210:, 186:. 85:, 81:, 77:, 1724:‡ 1703:‡ 1687:‡ 1663:‡ 1652:‡ 1631:‡ 1555:‡ 1544:‡ 1515:‡ 779:e 772:t 765:v 736:. 707:. 681:. 649:) 635:. 601:. 544:. 514:. 20:)

Index

Ngāti Tūpito
Iwi
Māoridom

Taranaki
Kurahaupō
Tākitimu
Aotea
Te Rangiuamutu
www.ruanui.co.nz
Māori
iwi
Taranaki
New Zealand
traditional areas
Tākitimu
canoe
Turi
Aotea
Aotea Harbour
Pātea River
south Taranaki
tribal wars
Ngā Puhi
muskets
Ngāti Toa
Ngāti Whātua
Waikato tribes
New Plymouth
Christianity

Text is available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike License. Additional terms may apply.